Makers verschuiven van medium naar medium
Joscha van Deijk is een storyboard artist. Dit houdt in dat hij scenes van films, televisieseries en reclames uittekent in een soort stripverhaal voordat ze gefilmd worden. Zo weten regisseurs precies hoe alle shots in elkaar moeten zitten en kunnen ze makkelijker tot het eindproduct komen. Hiervoor is Van Deijk zowel actief in Nederland als internationaal en werkt hij altijd in een teamverband. Hoe beïnvloedt dat zijn visie op cultureel ondernemerschap?
Als storyboard artist werk je voornamelijk in opdracht van anderen. Hoe profileer je jezelf dan toch als kunstenaar?
Ik was vroeger heel erg geïnteresseerd in illustratie en striptekenen. Als striptekenaar is je uiteindelijke doel om een boek te publiceren waar jouw naam op staat. Voor dit werk moet je wel iets bescheidener zijn. Het is natuurlijk niet zo dat op een set gevraagd wordt wie dat mooie plaatje heeft getekend. Mijn werk als storyboard artist is niet zozeer creatief, maar meer interpretatief.
Meestal hebben regisseurs al een heel duidelijk beeld, hoewel er soms ook ruimte is om inhoudelijk iets toe te voegen. Mensen zijn sneller geneigd met een storyboard artist in zee te gaan als ze merken dat hij of zij goede ideeën heeft. Het overkomt mij wel eens dat ik speciaal benaderd wordt voor bepaalde projecten waar creatieve input meer van belang is. Uiteindelijk wordt je toch aangenomen om wie je bent, dus het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je jezelf laat zien.
Er is in de afgelopen jaren steeds meer nadruk komen te liggen op cultureel ondernemerschap. Wat betekent het voor jou in de dagelijkse praktijk?
Ik ben ook actief als scout, waarbij ik voornamelijk internationale kunstenaars link aan opdrachtgevers. Zo kom ik via de andere kant binnen. Wat me opvalt is hoe slecht sommige mensen vindbaar zijn. Soms zie ik een geweldig werk waar ik meer over probeer te vinden, maar dan blijkt dat de maker helemaal geen LinkedIn heeft, of alleen onder de naam Art Art Cowboy te vinden is. Het is één ding om goed werk te leveren, maar als een opdrachtgever dan niet weet wie je bent of waar je woont, komt er natuurlijk weinig van. Dus zelf zorg ik ervoor dat het via verschillende kanalen, van mijn LinkedIn tot mijn blog, helder is wie ik ben wat voor werk ik lever.
Vooral in de reclamewereld houden opdrachtgevers en regisseurs niet van onzekerheid, want ze moeten snel werk leveren. Het kan zijn dat een gehele commercial in één dag geschoten wordt. Daarom moeten ze snel kunnen inschatten of jij iemand bent met wie ze willen werken. Dat betekent ook dat het lastig is om in dat wereldje te belanden. Ik had in het begin het gevoel dat er een behoorlijke kloof zat tussen mijn technische kunnen en het niveau van reclametekenaars.
Ik heb ook een lange aanloop gehad voordat ik uiteindelijk terechtkwam bij opdrachtgevers als de ING, Dell en de film Publieke Werken van Joram Lürsen. Tijdens mijn opleiding aan de Hogeschool van de Kunsten Utrecht merkte ik al snel dat ik storyboarden fantastisch vond en toen ben ik me daar op gaan toespitsen. Dan begint het balletje langzaamaan te rollen, omdat mensen je expertise zien. Uiteindelijk heb ik een klus van een vriend van me kunnen overnemen, wat ervoor heeft gezorgd dat ik een voet in de deur heb gekregen. Toen begon het proces voor me. Nu zie ik dat als ik goed werk lever, dat ook weer nieuw werk binnenhaalt.
In hoeverre is het gebruik van social media voor jouw nationale en internationale werk voor belang?
Vooral als je wat internationaler georiënteerd bent zoals ik zijn de verschillende social media heel erg belangrijk. Je kan heel erg gemakkelijk contacten maken en onderhouden met mensen die zich over de hele wereld bevinden. Dat is zeker een heel groot voordeel van deze tijd ten opzichte van hoe het wellicht een aantal jaar geleden in elkaar zat. Social media bieden ook heel veel verschillende mogelijkheden, die ik zelf ook nog altijd moet navigeren.
Ik merk dat kunstenaars wel steeds opschuiven van medium naar medium. Ik begon bijvoorbeeld in 2008 op Blogspot, wat toen heel erg populair was. Toen schoof ik mee op naar Tumblr, maar nu zijn alle artists die ik daar volg aan het overstappen naar Instagram. Ik vind het wel lastig om me steeds de nieuwe regels van een medium aan te wennen. Bij Blogspot kan je bijvoorbeeld onbeperkt afbeeldingen toevoegen, waar dat op Tumblr maximaal tien zijn en op Instagram natuurlijk maar één. Als storyboard artist kan een scène van 5 minuten al makkelijk honderd plaatjes bevatten, dus het blijft altijd de vraag hoe ik daar het beste mee om kan gaan.
In hoeverre krijg je opdrachten binnen via je social media?
Ik krijg nooit direct bericht op een van mijn social media accounts, maar ik merk wel dat mijn blogs en LinkedIn vaak worden bekeken net voordat ik benaderd word. Opdrachtgevers horen mijn naam en zoeken me dan eerst op voordat ze contact met me opnemen. Ik heb ook klanten die via Google naar een storyboard artist zochten en dan op mijn blog terechtkwamen. Als ik ze spreek blijkt dat ze al een beeld hebben van mijn werk. Daar word ik regelmatig door verrast. De dingen die zij onthouden zijn vaak helemaal niet de ervaringen of voorbeelden die ik zelf onder mijn belangrijkste werk schaar.
Ook word ik, zoals veel andere creatievelingen, vaak benaderd om gratis ergens aan mee te werken door mensen die mij hebben gevonden via mijn social media accounts. Ik doe dat in principe nooit, tenzij het een project betreft waar ik meer bij betrokken ben. Zo ben ik benaderd door een productieassistent bij Blue Sky (de studio van Ice Age) die aan een persoonlijk project werkte. Ik zie het in zo’n geval als een leuk tussendoortje of een goede oefening. Ik verwacht nooit iets van de exposure of media aandacht die in zulke gevallen vaak wordt beloofd.
Wat is jouw visie op cultuurmarketing anno 2016?
Ik denk dat het heel erg verschilt in welke tak van de culturele sector je werkt hoe je je het beste kan profileren. Ik denk dat het in het algemeen als creatieveling belangrijk is om daar praktisch in te zijn en duidelijk in beeld te hebben wat voor aanpak je nodig hebt. Wat zijn de uitdagingen die je in jouw vakgebied tegenkomt en hoe kan je daar het beste mee om gaan?
Wat voor mij marketingtechnisch altijd een uitdaging blijft is om ervoor te zorgen dat ik nieuwe opdrachten binnenkrijg van reclamemakers. Je kan niet zomaar aangeven dat je op zoek bent naar meer werk, omdat ze zo geïnteresseerd zijn in zekerheden. Zij kunnen dan het beeld krijgen dat je zonder werk zit en daarom ook niet zo goed bent. Dat blijft altijd wel een balans-act.
Uiteindelijk gaat het er om dat je je sterke punten blijft ontwikkelen en dat je die ook belicht. Je moet jezelf kunnen verkopen op het moment dat je daar de kans voor krijgt. Die kans krijg je natuurlijk niet altijd, dus zorg voor een goede online aanwezigheid en een duidelijke communicatie.