Diversiteit in de Cultuursector plaats. Hier vertelden adjunct-hoofdredacteur Karel Smouter en redacteur Floor Milar hoe journalistiek platform De Correspondent het thema diversiteit in de praktijk brengt. In dit artikel delen ze de vier lessen die zij geleerd hebben.
De Correspondent is een journalistiek platform met als doel “de wereld van meer context te voorzien”. Het medium, opgericht door filosoof Rob Wijnberg, publiceert artikelen die het nieuws in een breder, beschouwend perspectief plaatsen. Dagelijks verschijnen er nieuwe artikelen op de website die enkel beschikbaar zijn voor betalende leden. Hierin wijkt De Correspondent af van de traditionele media: het bestaat alleen online en is geheel advertentievrij. De redactie is relatief jong en heeft een goede man-vrouw verhouding, aldus adjunct-hoofdredacteur Smouter. Er ontbreekt echter één ding en dit vormt ook het grootste kritiekpunt op de Correspondent: er mist diversiteit.
De Correspondent werd al meerdere malen bekritiseerd om haar redactie. Deze bestond namelijk volledig uit een blanke elitegroep. Zo schreef gastcorrespondent Nadia Ezzeroili in haar artikel Longrant: Dit is er mis met Rob Wijnberg en De Correspondent:
“Een blik op de samenstelling van de redactie beloofde weinig verandering:
die was zo witroze als een Pampers-commercial voor gevoelige babybilletjes.
Nog witter dan de redacties van oude media”
En dit klopte. Toen het artikel van Ezzerioli werd gepubliceerd, bestond de redactie voor 100 procent uit blanke mensen. Dit terwijl 12 procent van de Nederlandse bevolking en 35 procent van de bewoners van thuisbasis Amsterdam niet blank is, aldus Wijnberg. Dit kon volgens De Correspondent niet langer door de beugel. “De verteller is net zo belangrijk als het verhaal, maar het wordt erg saai als het allemaal dezelfde soort vertellers zijn,” aldus Karel Smouter. Zo ontstond de zoektocht naar diverse redactieleden.
De Correspondent nam al eerder stappen om diversiteit te bevorderen. Zo werd de term ‘blanken’ vervangen door ‘witten’ als reactie op de term ‘zwarten’ en werden termen als ‘allochtonen’ vervangen door Marokkaanse Nederlanders, Turkse Nederlanders enzovoort. Vertegenwoordigers van verschillende migrantengroepen werden uitgenodigd en er vonden podcastgesprekken plaats over racisme en diversiteit.
In oktober 2015 zette De Correspondent de volgende stap in de nieuwe richting. Niet alleen de stijl moest anders, maar ook de redactie. Ze plaatsten een openbaar artikel waarin stond: “we willen de Correspondent diverser maken. Helpen jullie mee?”
Naast proefplekken en plekken als gastcorrespondent werden twee vacatures voor een fulltime baan geplaatst waar men per mail op kon reageren, indien men toe kon voegen aan de diversiteit van de redactie. De Correspondent gooide de manier waarop er gezocht zou worden naar nieuwe (gast)correspondenten radicaal om met onder andere een netwerk van scouts, adviseurs en het aanbod van proefplekken en trainingen aan mensen met journalistieke ambities, maar zonder ervaring.
In reactie op de oproep kwamen er honderden mails en deze waren vaker positief dan negatief. De Correspondent ontving ook tientallen open sollicitaties.
De zoektocht heeft De Correspondent veel opgeleverd, allereerst in de vorm van mensen die zij anders niet zouden kennen. ”Tot de oproep werd geplaatst, gaf de redactie de impressie een bastion te zijn waar alleen blanke Nederlanders binnen kunnen komen,” aldus Smouter. Daarnaast gaven mensen tips over wie te benaderen voor bepaalde inzichten of artikelen.
Verder zorgde de publieke zoektocht voor bekendheid bij een diverse groep mensen die De Correspondent nog niet kenden. Het is geen eenrichtingsverkeer meer. Het is een dialoog geworden, zoals hoort bij moderne journalistiek, zo vertellen Smouter en Milar.
Ook worden er nu verhalen verteld die anders niet verteld zouden kunnen worden, bijvoorbeeld rondom het Zwarte Pieten-debat, de Turkse couppoging, de etnische profileringen bij de politie en het vluchtelingendebat. Deze verhalen kan De Correspondent nu ook vanuit een insidersperspectief vertellen. Al erkennen zij dat er nog veel te doen is in het streven naar meer diversiteit.
De Correspondent heeft vier lessen geleerd door deze nieuwe koers te varen:
Erkennen dat er iets niet goed zit in de organisatie maakt kwetsbaar, maar het is toch een krachtig statement. Dit wordt zeer gewaardeerd, zeker wanneer de wens wordt geuit om dit te veranderen.
Vaak zijn er wel degelijk drempels binnen een organisatie, maar het kan zijn dat de organisatie zich hier niet bewust van is. Het is belangrijk om dat te onderzoeken en daar iets mee te doen.
In de zoektocht naar nieuw talent zou het een logische stap kunnen zijn om te kijken naar journalistieke opleidingen. Deze zijn echter vaak ongelofelijk wit, terwijl er juist een heleboel ambitieuze, getalenteerde jongeren zijn met een diverse achtergrond. Met behulp van het netwerk van verkenners heeft De Correspondent die jongeren gezocht en toegang tot het Correspondenten college aangeboden. Hier krijgen zij in 4 maanden de kans te leren over journalistiek en journalistieke ervaring op te doen.
Vragen en twijfels in de openbaarheid gooien geeft niet enkel nieuwe perspectieven, het werkt ook als stok achter de deur. Het biedt motivatie en urgentie wanneer je publiek betrokken wordt.
