Matthijs Booij (1983), ook wel bekend als Molf van voormalig kunstenaarsduo Miktor & Molf, vond het hoog tijd worden om aan zijn pensioen te denken. Om zijn pensioen veilig te stellen, verkoopt hij zijn werk via het ‘One-Thousand Drawing Pension Plan’. Geïnteresseerden kopen zijn tekeningen voor €1,- per maand en betalen tot aan zijn pensioen in 2050. Inmiddels zijn er ruim 300 tekeningen verkocht. Zijn mening over cultureel ondernemerschap? Dat is niets anders dan strategische keuzes maken.
De rode lijn in wat ik doe is ‘dingen maken’. Ik kom van een grafische opleiding, dus toentertijd was het logisch om vanuit opdrachten mijn geld te verdienen. Zo begon Miktor & Molf. Als duo hadden we een soort anti-manier van ontwerpen, waardoor we erachter kwamen dat we meer kunstenaars zijn dan grafisch ontwerpers. Eigenlijk gebruik ik zelf de term ‘kunstenaar’ niet. Het gaat erom dat iemand iets tofs maakt en daarin gelooft, dat kan een ontwerper, grafisch vormgever of kunstenaar zijn.
Ik had al heel lang de wens om duizend mensen te vinden die allemaal maandelijks één euro naar me overmaken. Als kunstenaar heb je toch een onzeker inkomen. Ik had veel tekeningen in mijn atelier waar niets mee gebeurde, en toen ik vervolgens iemand tegenkwam die ze wel voor mij wilde verkopen stemde ik daarmee in, mits daar €1,- per maand voor werd betaald. Tijdens het opstellen van contracten bleek dat we een einddatum van de betaling moesten hebben, tot mijn pensioenleeftijd leek een logische keuze. Ik heb toen binnen één dag een logo en website gemaakt, binnen een week stond het hele project. We gingen naar een beurs genaamd RAW in Rotterdam waar het concept een hit werd.
Als een plan klopt gaan mensen er vanzelf over praten en dat is marketing op zich.
We hebben altijd veel opdrachten gedaan in de culturele sector voor onder andere dj’s en bands. Dat heeft effect gehad op hoe ik denk, ik ben gewend om een communicatieprobleem op te lossen. Ik zoek naar het doel waarom iemand wil communiceren en zoek daar een goede vorm voor. Nadat we zijn gestopt met Miktor & Molf heb ik het ‘Pension Plan’ opgezet. Ik vermarkt dit op een manier waarop ik denk dat iemand in de reclamewereld het ook zou aanpakken. Daar heb ik de skills set en achtergrond ook voor: ik kan ontwerpen en schrijven. Zo heb ik het concept voorzien van een logo en beeld om het handen en voeten te geven.
In Miktor & Molf en het ‘Pension Plan’ was ondernemerschap onderdeel van het kunstwerk of concept. Zo hebben we bijvoorbeeld een zwembad gebouwd waar een vergunning voor was van twee jaar. Wij hebben de pool in de kleuren van de homovlag geschilderd in de hoop dat dit het nieuwe homomonument van Amsterdam zou worden. Wanneer het monument dan zou worden opgeheven zou daar discussie over ontstaan, dat was een strategische keuze. Ondernemerschap is niets anders dan strategische keuzes maken, en wij maken daar altijd graag knipogen naar.
Ook het ‘Pension Plan’ kan ondernemerschap genoemd worden, maar het is eigenlijk conceptueel werk. Het project staat nu in tijdschriften over pensioenen en zelfstandig ondernemerschap. Er zijn tegenwoordig zoveel ZZP’ers die geen goede pensioenvoorziening hebben. Dat is een groot probleem dus het project is heel actueel. Ik heb de pensioenregeling en afbetaling niet uitgevonden, maar ik heb die twee concepten wel bij elkaar gebracht.
Als je als kunstenaar geld wil verdienen is het opbouwen en onderhouden van een netwerk cruciaal.
Nee, iedereen vindt zijn eigen vorm voor het verkopen van zijn werk. Sommige kunstenaars maken prachtig werk, maar vinden het goed om daarnaast een baan te hebben die niets met kunst te maken heeft. Als je je als kunstenaar bijvoorbeeld niet op social media begeeft maakt dat jou geen slechte kunstenaar. Echter, als je je geld met het maken van kunst wil verdienen zal je ondernemerschap moeten tonen, maar wel op je eigen manier. Netwerken is ook een manier van ondernemerschap. Als je als kunstenaar van je kunst wil leven is het opbouwen en onderhouden van een netwerk cruciaal.
Het internet biedt veel meer mogelijkheden dan een galerie.
Als kunstenaar heb ik veel kunstenaars in mijn netwerk. De content die zij op Facebook en Instagram delen is super tof. Maar die inhoud is moeilijk te vinden voor mensen die niet dagelijks met kunst bezig zijn. Dus niet iedereen wordt daarmee bereikt. Toen ontstond het idee om een verkoop-platform te creëren waar kunstenaars hun content delen zodat kunst makkelijker vindbaar is. Met een eigen account kun je kunstenaars en galeries volgen, waardoor je de context waarin een kunstwerk tot stand komt beter begrijpt. Dat is een toevoeging op wat er in de standaard galerie te zien is. Eigenlijk heeft het internet zoveel meer mogelijkheden dan een galerie, omdat je sneller en een completer beeld krijgt over de kunstenaar en het kunstwerk.
De meest interessante verandering van mijn generatie, is dat alle middelen beschikbaar zijn voor iedereen. Iedereen kan ondernemen, marketing bedrijven, fotograferen, video’s maken en ga zo maar door. Dat creëert nieuwe beeldtaal en maakt de grens tussen wat kunst en geen-kunst is onduidelijk.
studeerde grafische vormgeving op de Koninklijke Academie voor Beelden Kunsten in Den Haag. Daarna was hij samen met Mick Johan actief als grafisch ontwerp- en kunstenaarsduo. Inmiddels is Booij verder gegaan als autonoom kunstenaar en bouwt hij zijn eigen pensioen op met het ‘One-Thousand Drawing Pension Plan’. Daarnaast wil Booij kunst makkelijker vindbaar maken via de website Patty Morgan. Dit is een online kunstplatform voor een publiek dat zich interesseert in kunst.