Hoe verlaat je X: stappenplan voor organisaties

#Online marketing
12 mei 2025

Steeds meer culturele organisaties houden zich bezig met de ethische vraagstukken rondom sociale media. Hoe verantwoord is het nog om op de platformen van de Big Tech bedrijven actief te blijven? Mocht jouw organisatie overwegen om X te verlaten, maar weet je nog niet precies hoe? Dan is hier een handleiding.

Wendy Hoenkamp
Door Wendy Hoenkamp

Als online social media- en campagnemanager implementeert Wendy Hoenkamp ethiek in online marketing. Zo was ze dit jaar adviseur voor de #Detox-campagne van De Goede Zaak, waarin iedereen werd bewogen X te verlaten en publiceert ze de Ethische Online Marketing Nieuwsbrief.
Fotografie

Fotocredit: Ketut Subiyanto (Pexels)

1. Bespreek met je organisatie of je wel of niet van X wil.

Hoe krijg je collega’s mee in je wens om X te verlaten? Je kunt een praatbrief opstellen waarin je de ethische verantwoordelijkheid van jouw organisatie bespreekt, hoe X hierin valt, de voor- en nadelen van het verlaten van het platform, en wat jij graag als de volgende stap van de organisatie zou zien.

2. Haal diep adem en adem uit

Bagatelliseer je gevoel niet, maar maak het ook niet groter. Besef dat wat je op het punt staat te gaan doen, bijdraagt aan je eigen welzijn, het welzijn van je organisatie en aan een betere wereld. Je organisatie geeft het goede voorbeeld.

3. Kies een alternatief sociaal medium om actief of actiever op te worden

Creëer een zachte landing voor je organisatie door een alternatief sociaal medium te kiezen, waar je actiever op wordt. Er zijn veel aspecten die meetellen in die keuze, waarbij we adviseren om twee zaken centraal te stellen: de kernwaarden van je organisatie en de waarden van het specifieke sociale medium zelf. In dit artikel vind je meer inspiratie.

Als je het wat diepgravender aan wil pakken, dan kun je ook kijken naar het verdienmodel van het sociale medium. Zo is Bluesky een gebruiksvriendelijk alternatief voor X, maar leunt dit bedrijf ook op venture capital, net als X. Omdat het volgens dezelfde kapitalistische ‘regels’ werkt als X, loopt het de kans eenzelfde toekomst als X tegemoet te gaan en uit te groeien tot een van de paar Big Tech monopolies.

Het sociale medium Mastodon lijkt ook op X, maar werkt niet met venture capital en de techniek eronder is volledig transparant. Het is in die zin veel democratischer dan Bluesky. Soms zorgt minder geld echter ook voor minder gebruiksvriendelijkheid. Wil je toch een advies? Kies er dan in elk geval voor om actief te zijn op minimaal één echt gedecentraliseerd sociaal medium, zoals Mastodon. Zo werk je mee aan een sociaal internet waarbij de macht bij het algemeen belang blijft. Voor Mastodon kan je dit stappenplan van PublicSpaces gebruiken.

4. Pas je bio en gebruikersnaam aan naar een ander sociaal medium

Je kunt de naam van het account van je organisatie aanpassen naar de url waar jullie te vinden zijn. In de bio laat je mensen weten waar jullie voortaan wél te vinden zijn.

5. Kondig je besluit aan

Dit is heel belangrijk: deel op je sociale media dat je gaat stoppen. Dit doe je niet om te pochen, maar omdat jezelf aan je belofte te houden. Ook inspireert het anderen om hetzelfde te doen.

6. Download je X-archief

Download je X-geschiedenis. Hier vind je een handleiding over hoe, beter dan dat we die zelf zouden kunnen maken.

7. Exporteer je volgers

Mocht je van Mastodon gebruik gaan maken, dan kan je op deze manier vrienden van X vinden.

Veel sociale netwerken hebben soortgelijke mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld bij Bluesky. De organisatie Stroomversnellers maakt het je nog makkelijker met een Bluesky starterkit waar alle maatschappelijke organisaties op staan die op Bluesky te vinden zijn.

8. Bepaal je persoonlijke vorm

Er zijn grofweg twee manieren om X te verlaten. De eerste manier is het hele account opheffen.

Het voordeel? X behoort voorgoed tot het verleden. Zoals Marie Kondo zegt: ‘does it spark joy’? Nee, dan weg ermee. Houd er wel rekening mee dat X een 30-dagen ‘afkoelperiode’ hanteert. Als je binnen die 30 dagen tóch nog inlogt, start de teller van voor af aan. Het nadeel van deze methode is dat je accountnaam weer beschikbaar komt. Met de kans dat de naam van je organisatie door anderen in beslag wordt genomen. Natuurlijk kan dat ook het geval zijn op sociale netwerken waar je nu ook niet actief op bent (wie weet ‘zit’ je organisatie op Truth Social zonder dat je het weet).

De tweede methode bestaat uit verwijderen van al je tweets, waarna je je account op privé zet. Pas je bio aan naar waar je wel te vinden bent. Het voordeel is dat je zo wel je accountnaam bewaart en mensen door kan sturen naar waar ze je wél kunnen vinden. Het nadeel is dat je eens per maand een tweet moet plaatsen. Er bestaan vermoedens dat eens in de zoveel tijd inactieve accounts worden opgeschoond. Sowieso is de kans dat dat in de toekomst gaat gebeuren aanwezig. Je kunt dat voorkomen door elke maand een tweet in te plannen.

9. Kies de datum waarop je je laatste tweet gaat plaatsen

Als dit vaststaat, kan je organisaties zich daarop voorbereiden. Ook wordt het verlaten van het platform dan niet eindeloos uitgesteld.

10. Plaats je laatste tweet

Denk eraan de krachten te bundelen met de rest van Nederland door de hashtag #DetoX te gebruiken. Zo kan iedereen op de hashtag zoeken en zien wie er samen zijn vertrokken. Zet het account van je organisatie op privé en geniet samen van de extreem goede daad die jullie vandaag hebben verricht.

11. Verwijder alle sporen

Haal het logo van je website en wees trots op je organisatie. Jullie zijn weg van de eindeloze stroom haat, weg van de associatie met het politieke project dat X is. Haal opgelucht adem.

Bonustip: installeer hulpmiddelen

Bonustip: Waarschijnlijk heb je de X-app al van je telefoon verwijderd, gebruik je de app Self-control om op je computer een maximum aantal uren op x.com te zitten, en gebruik je de OneSec app om een diepe ademhaling te nemen voordat je een verslavingsgevoelige app opent. Maar mocht je dit nog niet hebben gedaan, dan is nu het moment.