Validisme in de cultuursector

null
#Inclusiviteit
7 sep 2021

Langzaam genereert het begrip ‘validisme’ meer bekendheid in Nederland en de cultuursector. Maar wat is validisme en wat kun je zelf doen om deze vorm van uitsluiting tegen te gaan?

Door Alicia Hoost
werkzaam bij Cultuurmarketing
Alicia Hoost, zelf slechtziend, gebruikt haar ervaringen en kennis op het gebied van toegankelijkheid en inclusie om de culturele sector voor iedereen bereikbaar te maken.
Fotografie

Foto door Marcus Aurelius via Pexels

Validisme is de discriminatie en stigmatisering van mensen met een fysieke, geestelijke, of verstandelijke functiebeperking. Validisme gaat over de waarde die een individu of een bevolkingsgroep wordt toegekend op basis van hun ‘beperkingen’: iemand ‘zonder’ fysieke, geestelijke of verstandelijke beperking wordt geacht waardevoller, gelukkiger of beter te zijn dan iemand die dat wel heeft. Validisme reikt zo diep dat ook veel mensen die de functiebeperking zelf hebben, denken dat zij minder waard zijn dan een ander, op basis van wie zij zijn.

Validisme komt op alle plekken in de samenleving voor, zoals in wetten en regelgeving van de overheid (institutioneel validisme). Zo mogen mensen vanwege een verstandelijke of psychische functiebeperking bijvoorbeeld geen assistentie ontvangen bij het stemmen in het stemhokje.  Maar zelfs binnen de zorg en ook binnen het onderwijs, het bedrijfsleven en de cultuursector komt validisme voor. Hoewel er steeds meer aandacht voor is, valt het me op dat mensen met een beperking vaak niet de kans hebben zichzelf te representeren wanneer validisme besproken wordt. Om die reden voeg ik als persoon met een visuele beperking graag zelf iets toe aan de groter wordende hoeveelheid kennis over dit onderwerp. Dit doe ik als mezelf en zeker niet namens alle mensen met een beperking. Aan de hand van enkele voorbeelden zal ik beschrijven hoe validisme binnen de cultuursector tot uiting komt en wat een passendere methode zou zijn.