Van gezamenlijk ideaal naar concrete samenwerking: 5 Brabantse voorbeelden
Samenwerken wordt ons al aangeleerd op de basisschool, en de één is er beter in dan de ander. Samen sta je sterk; dat geldt ook zeker voor de culturele sector met krimpende budgetten en een minimale bezetting. Maar wat zijn goede redenen om een samenwerking te starten, en wat zijn de factoren die leiden tot succes? En omdat goed voorbeeld doet volgen: welke organisaties in Brabant zijn er al mee bezig?
Cees Langeveld, directeur van Chassé theater Breda, deed een uitgebreid onderzoek naar samenwerkingen in het culturele veld. Er zijn diverse redenen voor culturele organisaties om te gaan samenwerken. Een belangrijke reden is nieuwe markten aanspreken en de doelgroep vergroten, omdat je de bestaande doelgroep van twee organisaties als geheel gaat benaderen. Ook de geografische dekking kun je daardoor vergroten. Daarnaast is het voordelig om kosten, kennis en technologie te delen, waarmee je tevens risico kunt verminderen. Andere redenen zijn de kwaliteit van de programmering verhogen en gezamenlijke fondswerving te doen.
Voorwaarden
Dat klinkt natuurlijk allemaal heel mooi, maar redenen om te gaan samenwerken zijn geen garantie voor succes. In het onderzoek van Langeveld worden een aantal voorwaarden genoemd om de kans op succes te verhogen. Zo moeten de missies en visies van de organisaties complementair zijn. Verschillende partijen moeten samen komen voor een gezamenlijk doel, dat alleen bereikt kan worden door collectieve handelingen. De partners moeten toegewijd zijn en gezamenlijk meerwaarde creëren, terwijl ze ondertussen hun onderlinge relaties bewaken.
Pand P
Dat de reden voor een samenwerking niet puur om geld en het vergroten van doelgroepen gaat, weet Annemarie Meijer van jeugdtheatergroep Het paard dat vliegt, maar al te goed. Samen met Parktheater en Het nieuwe theater startten zij de coöperatie Pand P. Het bijzondere pand in Eindhoven kwam na een lange culturele historie leeg te staan. De coöperatie wilde het gebouw teruggeven aan de stad. Annemarie: “Een dergelijke samenwerking kost heel veel energie. Maar het levert ook energie op. We enthousiasmeren elkaar, zorgen voor een nieuwe dynamiek. We hebben het gezamenlijk neergezet en willen het nu gezamenlijk laten groeien. De belangrijkste succesfactor van onze samenwerking is dat we samen hetzelfde ideaal koesteren. Daarnaast haalt iedereen er het zijne uit. Het paard dat vliegt heeft een vaste plek om kantoor te houden, Parktheater heeft een zaal om kwetsbaar theater te programmeren en Het nieuwe theater wil graag meer samenwerking met jongeren. Vanuit een gezamenlijk ideaal gaan we nu zoeken naar een situatie waarin we elkaar optimaal versterken.”
Een samenwerking kan dus diverse redenen hebben, als er maar een gezamenlijke factor is die verbindt. Welke Brabantse culturele instellingen werken al samen, en op wat voor manier? We hebben er een paar uitgelicht in willekeurige volgorde.
1. Proud of the south
Wie werken samen? zes grote Brabantse podia (013, Effenaar, Gebouw-T, Groene Engel, Mezz en W2 Poppodium) en het Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur (bkkc)
Wat is het gezamenlijke doel? Een talentenprogramma neerzetten dat jaarlijks een coachings- en leertraject aanbiedt aan een aantal Brabantse acts, om ze op weg te helpen in hun muzikale carrière.
Wat levert het op? In 2014 waren tien acts geselecteerd, in 2015 zeven. Door de tour langs deze zes grote podia krijgen ze wat bekendheid waarop ze daarna kunnen voortborduren.
2. Top gemaakt
Wie werken samen? De werkplaatsen Amsterdams Grafisch Atelier, [email protected], Beeldenstorm en Frans Masereel Centrum in samenwerking met DutchCulture|TransArtists, het TextielMuseum en het netwerk van 28 werkplaatsen in Nederland en Vlaanderen.
Wat is het gezamenlijke doel? Het uitlichten van de functie van werkplaatsen.
Wat levert het op? Een symposium, aandacht voor diverse werkplaatsen, bijzondere toepassingen die tot stand komen in de werkplaatsen dankzij de samenwerkingen. Kunstenaars, architecten en ontwerpers en andere geïnteresseerden kunnen elkaar ontmoeten en krijgen de kans gebruik te maken van de diverse werkplaatsen.
3. Vier theaters overleggen over hun collectieve marketing
Wie werken samen? Chassé Theater Breda, Theaters Tilburg, Parktheater Eindhoven en Theater aan de Parade ’s-Hertogenbosch
Wat is het gezamenlijke doel? Met een gezamenlijke marketingcampagne moeten nieuwe passanten worden getrokken en gezorgd worden dat deze bezoekers vaker terugkomen.
Wat levert het op? Ze dienden gezamenlijk een plan in bij het Impulsgeldenprogramma om gezamenlijk doelgroepen te definiëren en beter te kunnen bedienen.
4. Bosch Grand Tour
Wie werken samen? Van Abbemuseum, De Pont, MOTI, Natuurmuseum Brabant, Het Noordbrabants Museum, Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch en het TextielMuseum
Wat is het gezamenlijke doel? De musea willen 500 jaar na het overlijden van Jheronimus Bosch 13 verschillende tentoonstellingsprogramma’s neerzetten ter ere van zijn werk, van 2015 tot 2017.
Wat levert het op? Meer bezoekers in de provincie, cross-selling en dus verbreding van doelgroepen per museum.
Bosch Grand Tour – Algemene Teaser
5. Pand P
Wie werken samen? Het Nieuwe Theater, Parktheater Eindhoven en jeugdtheatergezelschap Hetpaarddatvliegt
Wat is het gezamenlijke doel? Een open huis voor jeugd, amateur en professional en een pand met culturele historie laten voortbestaan met een nieuw cultureel doel.
Wat levert het op? Een podium voor diverse voorstellingen: muziek, dans, toneel, jeugd en amateurs. Het pand blijft ondertussen een prettige verzamelplaats voor de buurt.
Wil jij meer horen over samenwerkingen binnen de culturele sector? Kom naar de inspiratiemiddag slimmer samenwerken op 7 april, met onder andere sprekers van de Bosch Grand Tour!
Dit artikel verscheen eerder op mestmag.nl. De auteur van dit artikel is Romy van den Nieuwenhof, online marketeer, tekstschrijver en vertaler.