Op 13 oktober 2022 gaf een inkijkje in de Deense cultuursector om museum- en destinatiemarketeers te informeren over de meerwaarde van technologische innovatie en bezoekersbeleving. In Museum Panorama Mesdag in Den Haag vertelden Jonas Heide Smith, hoofd digital van Staatsmuseum voor Kunst in Kopenhagen, en Rune Lundberg, directeur van Museum Kolding, over hun visie op en ervaring met (technologische) innovatie. Zij zijn ervan overtuigd dat technologie voor musea de toekomst is.
Jonas Heide Smith is hoofd digital bij Staatsmuseum voor Kunst in Kopenhagen (SMK). Met een collectie van zo’n 260.000 werken bezit het museum de grootste kunstcollectie aan beeldende kunst van Denemarken. Deze verzameling bestaat uit Deense en internationale kunstenaars uit allerlei periodes. Volgens Smith zijn er veel manieren waarop musea, en eigenlijk de hele culturele sector, technologische innovatie kunnen omarmen en inzetten. Hieronder volgen vier voorbeelden van hoe technologische innovatie in het voordeel van SMK wordt ingezet.
Website van SMK
De collectie van het SMK is te omvangrijk om alles te tonen of uit te lenen aan andere musea. Gelukkig lenen collecties van culturele instellingen zich uitstekend voor digitalisatie, vindt Smith. Hij is van mening dat hier optimaal gebruik van moet worden gemaakt. Daarom worden alle werken van het SMK gratis toegankelijk gemaakt voor iedereen. Zo kun je met behulp van zoekwoorden of filters de collectie bekijken of downloaden.
Een andere manier om technologisch te innoveren voor musea is volgens Smith inspringen op het metaverse (virtuele driedimensionale beelden) en virtual reality. Het SMK heeft ook de gehele collectie aan objecten in 3D gescand en digitaal beschikbaar gesteld voor iedereen om te gebruiken. Zo wordt de collectie toegankelijk en ontstaan bovendien interessante samenwerkingen met hobbyisten of kunstenaars. Gebaseerd op de sculpturen van SMK werd bijvoorbeeld een prijswinnende gemaakt. Smith vertelt ook dat de 3D-modellen vier keer zoveel gedownload worden als het 2D materiaal: “Er is dus blijkbaar veel interesse in.”
Als derde belangrijke trend noemt Smith coherentie. “Ik bedoel hiermee dat er verbinding gezocht moet worden tussen de collecties van musea. Musea hebben de afgelopen jaren veel online ontwikkeld en met behulp van een Application Programming Interface (API) kan al deze data met elkaar worden verbonden.” Een API is een service die data beschikbaar maakt in een gestandaardiseerd formaat, leesbaar door software. In andere woorden: maakt de collectiedatabase beschikbaar voor andere systemen, zoals websites of apps.
Een mooi voorbeeld van hoe dit leidt tot coherentie en co-creatie is een project van SMK tijdens de lockdown. Het museum vroeg iedereen thuis mee te helpen aan het maken van een .
Screenshots van de Vizgu applicatie
Het SMK gebruikt tot slot de app Vizgu. Deze applicatie is ontwikkeld door de Deense broers Esmir Juhl Ibricic en Mensur Ibricic om culturele instellingen en steden te helpen bij het creëren van een innovatieve bezoekerservaring. Vizgu biedt museum- en destinatiemarketeers drie dimensies. Zo kan de bezoekerservaring worden verrijkt met een digitale laag, bijvoorbeeld met een digitale 3D-gidstour die ook toegankelijk is voor mensen met een audiovisuele beperking of die kinderen op een laagdrempelige manier in aanraking brengt met kunst en cultuur. Daarnaast biedt de app ook commerciële kansen, door bijvoorbeeld goedkopere tickets aan te bieden op rustige momenten of het laagdrempeliger maken van doneren via de app. Tenslotte verzamel je als marketeer data over bezoekers in het data-dashboard, waar je vervolgens jouw strategie op kunt aanpassen.
Bij het SMK kan een bezoeker met de app bijvoorbeeld een kunstwerk scannen en krijgt dan direct informatie over het werk op haar of zijn telefoon. Voor deze functie wordt ook gebruik gemaakt van de gedigitaliseerde collectie van het museum. Smith wijst erop dat de app de originele ervaring niet moet vervangen. “We hebben in samenwerking met Vizgu aspecten van de app ontwikkeld die een toevoeging moeten zijn aan het museumbezoek van iedereen. We willen daarom dat de app voor iedere bezoeker toegankelijk moet zijn, ook voor bijvoorbeeld oudere bezoekers die wellicht minder behendig zijn met een telefoon.” Smith wijst de aanwezigen daarbij erop dat de demografie van Denemarken vrijwel gelijk is aan Nederland en België en dat Nederlandse marketeers zich daarom zeker kunnen spiegelen aan de resultaten in Denemarken.
Een bijkomend voordeel van Vizgu is dat één app te gebruiken is voor meerdere culturele organisaties. Dat betekent dat de museumbezoeker niet voor elk bezoek aan een museum een andere app moet downloaden. Bovendien is het gunstig dat de bezoeker de app wellicht al kent naar aanleiding van een ander museumbezoek. Als mensen de app eenmaal hebben is het gemakkelijk om tijdens, maar ook na het bezoek, contact te houden door real-time crowd nudging. Zo kun je bijvoorbeeld tijdens het bezoek een specifiek aspect van een tentoonstelling uitlichten. Lundberg benadrukt hoe dit contact maatwerk is: “Het moet voor de gebruiker interessant zijn om meldingen te ontvangen. Je moet echt iets extra’s aan hun ervaring kunnen leveren.”
NSC Cultuur heeft een partnership met Vizgu en is reseller in Nederland. Sinds oktober 2022 is de app ook voor Nederlandse musea en museumbezoekers beschikbaar. Als je Vizgu in Nederland downloadt, krijg je een overzicht van de musea in jouw omgeving – ook zonder een account aan te maken. Door partner te worden kun je als museum bepalen welke content en functionaliteiten worden toegevoegd aan de app. Het Staatsmuseum voor Kunst en Museum Kolding gebruiken de functionaliteiten die passen bij hun organisatie, inspelend op de technologische ontwikkelingen van nu. Zo is het mogelijk om ook als Nederlands museum mee te gaan met ontwikkelingen op gebied van bijvoorbeeld VR, AR, API’s en digitalisatie van collecties; ook als je als marketeer geen grote hoeveelheid technologische voorkennis hebt.
Met voorbeelden van o.a. Anne Frank Stichting, Nederlands Dans Theater & Rotterdams Philharmonisch Orkest.
Nieuwe technieken in de muziekindustrie moeten bijdragen aan de komst van nieuw publiek
In deze blog onderzoekt Lydia Huisman de waarde van interactieve apps in het theater. Hiervoor spreekt zij o.a. met Tin Men and the Telephone.
