Digitale toegankelijkheid: meer dan een website
Deze week is het de Week van de Toegankelijkheid. Tijdens deze week wordt er aandacht gevraagd voor zowel fysieke als digitale toegankelijkheid. Wat valt daar onder en hoe kun je de digitale toegankelijkheid van jouw organisatie verbeteren?
De Week van de Toegankelijkheid wordt sinds 2000 georganiseerd door Ieder(in), een landelijk netwerk van mensen met een beperking of chronische ziekte. Ieder(in) vraagt tijdens deze week aandacht voor toegankelijkheid binnen alle aspecten van de samenleving: zorg en ondersteuning, cultuur, wonen, werken, leren, en recreëren.
Het thema van de Week van de Toegankelijkheid van 2020 was digitale toegankelijkheid, dat ook in 2021 een belangrijke plek op de agenda inneemt. Met de inwerkingtreding van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap is het in Nederland sinds 1 juli 2016 verplicht om als overheid of publieksgerichte instelling toegankelijker te zijn voor deze groep en daarmee dus ook toegankelijke websites en apps te hebben.
Daarnaast heeft digitale toegankelijkheid ook betrekking op andere digitale toepassingen, zoals zelfscankassa’s of interactieve schermen in een tentoonstelling. Dit artikel bevat een kleine greep uit alle mogelijke oplossingen om websites, social media en digitale toepassingen toegankelijker te maken. Meer leren over digitale toegankelijkheid en hoe je daar stappen in kan zetten, kan tijdens het in februari 2022, georganiseerd door Cultuurmarketing.
Alt text voor non-visueel internetgebruik
Websites en social media posts worden vormgegeven om visueel zo aantrekkelijk mogelijk over te komen, maar niet iedere online bezoeker kan even goed zien. Zo ervaren bezoekers met een visuele beperking of kleurenblindheid vaak moeite met het begrijpen van webpagina’s en posts, omdat ze kleuren slecht van elkaar kunnen onderscheiden. Zorg daarom voor voldoende contrast op je website en social media content, zoals infographics en afbeeldingen die tekst bevatten. Hoe je dit meet en controleert, is te leren in het webinar digitale toegankelijkheid.
Ook kunnen veel blinde en slechtziende mensen afbeeldingen slecht of helemaal niet zien. Zij hebben baat bij alt text: tekstuele beschrijvingen bij afbeeldingen, die zij dan kunnen lezen door middel van braille of horen met spraaksoftware. Alt text wordt al vaak gebruikt om websites beter vindbaar te maken voor Google, maar werkt ook goed voor mensen die de afbeelding niet kunnen zien. Zorg er dan wel voor dat de bezoeker die de alt text leest of hoort, kan begrijpen waar het over gaat. Dat doe je door bijvoorbeeld goed lopende zinnen te maken, in plaats van slechts de belangrijkste steekwoorden op te schrijven.
Mensen met een beperking zitten ook op social media
Instagram en andere social media zijn niet meer weg te denken uit de maatschappij, wat ook voor mensen met een beperking geldt. Met een paar kleine aanpassingen, kan je social media content al een stuk toegankelijker worden voor mensen met een beperking.
Alt text kan namelijk ook toegevoegd worden aan foto’s op social media. Dit kun je direct aan de foto zelf toe voegen, zoals staat uitgelegd op . Ook komt image description (ID) veel voor: een beeldbeschrijving onderaan een social media post, waarin kort staat beschreven wat er op een afbeelding te zien is. Deze ID’s kunnen ook mensen helpen die het bijvoorbeeld vanwege ASS (autisme spectrum stoornis) moeilijk vinden om gezichtsuitdrukkingen te begrijpen. Sinds oktober 2021 zijn deze ID’s ook te vinden onderaan posts van het .
Denk ook aan de toegankelijkheid van je video’s: mensen met een auditieve beperking hebben niet de mogelijkheid om even het geluid aan te zetten. Ondertitel daarom je video’s, zodat iedereen weet wat er gezegd wordt en wat er te horen is. Houd er wel rekening mee dat veel mensen met een auditieve beperking een gebarentaal als moedertaal hebben, wat betekent dat geschreven Nederlands voor hen ook niet altijd de beste oplossing is. Engelien () vertelt op haar Instagram-account meer over Nederlandse Gebarentaal en hoe je hier (online) meer rekening mee kunt houden.
Ook hashtags kunnen toegankelijker worden gemaakt. Mensen met een leesbeperking, zoals dyslexie, kunnen hashtags makkelijker lezen als alle woorden met een hoofdletter geschreven zijn. Dus niet #weekvandetoegankelijkheid, maar #WeekVanDeToegankelijkheid.
Bruikbare toepassingen voor iedereen
Digitale toegankelijkheid gaat echter niet alleen over wat er zich online afspeelt. Ook in de fysieke wereld zijn digitale toepassingen te vinden die niet altijd toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Zo werken veel bibliotheken met zelfscanners, waarmee bezoekers zelf hun boeken of andere artikelen kunnen scannen bij het uitlenen. Deze plekken zijn niet altijd toegankelijk voor rolstoelgebruikers, omdat de schermen waarop zij een keuze moeten maken (uitlenen of terugbrengen) vaak te hoog hangen of omdat zij niet onder de tafels kunnen rijden, waardoor de afstand tussen hen en de scanner te groot is.
Ditzelfde geldt voor het plaatsen van touchscreens in het kader van bijvoorbeeld een klantentevredenheidsonderzoek. Hoewel het voordelen heeft om bezoekers direct bij hun vertrek een survey te laten invullen, wordt de mening van veel bezoekers met een beperking hierin niet meegenomen, omdat deze schermen vaak slecht toegankelijk zijn. Rolstoelgebruikers kunnen er vaak slecht bij en mensen met een visuele beperking kunnen de schermen niet lezen. Bied een survey daarom op meer manieren aan, zodat men die kan invullen op een manier die bij hen past. Het is zonde om die data te laten liggen, omdat de mening van deze groep er zeker wel toe doet.
Digitale toegankelijkheid begint aan de tekentafel
Veel van de genoemde oplossingen in dit artikel kun je zelf doorvoeren, maar digitale toegankelijkheid eindigt niet bij leesbare content of schermen. Om digitaal toegankelijk te zijn, dien je van tevoren rekening te houden met de behoeften van verschillende groepen mensen en hun beperkingen. Voor websites bestaan daarom richtlijnen, de , die je al bij het ontwerp en de bouw ervan kunt raadplegen om zo direct een toegankelijke website te maken. Hoe je die toepast en wat je zelf wel kunt doen, komt aan bod tijdens de webinar digitale toegankelijkheid. Vraag daarnaast ook aan mensen zelf wat er beter kan: zij zijn de ervaringsdeskundigen.
