Update ketentafel: richtlijntarieven voor freelancers

In oktober 2022 is de ketentafel ‘marketing- en communicatieprofessionals in cultuur’ van start gegaan. De ketentafels zijn onderdeel van het programma fairPACCT dat gefinancierd wordt door het ministerie van OCW. Het doel van fairPACCT is om de Fair Practice Code te vertalen naar concrete hulpmiddelen die gebruikt kunnen worden in de praktijk.

Start van de ketentafel ‘marketing- en communicatieprofessionals in cultuur’ vormde een onderzoek over uurtarieven van freelance marketing- en communicatieprofessionals door Cultuurmarketing. De resultaten maken duidelijk dat er grote verschillen bestaan tussen uurtarieven, dat er door opdrachtgevers weinig rekening wordt gehouden met het aantal jaar ervaring dat een zzp’er meebrengt en dat er behoefte is aan richtlijnen die rekening houden met onder andere werkervaring, het soort werkzaamheden en de omvang van marketing- en communicatieopdrachten.

De ketentafel bestaat uit twaalf deelnemers die zich onder leiding van voorzitter Joan Nunnely de opdracht hebben gesteld deze richtlijnen te ontwikkelen. Inmiddels hebben er drie bijeenkomsten plaatsgevonden en is er het nodige onderzoek gedaan om mee te nemen in de totstandkoming van de richtlijntarieven.

Het blijkt dat achter de intentie om freelancers die marketing- en communicatieopdrachten uitvoeren voor de culturele en creatieve sector eerlijk te vergoeden, een aantal oorzaken schuilgaan die ervoor zorgen dat dit niet altijd lukt.

1. De financiering van marketingkosten via projectsubsidies

Financiers stellen bij het indienen van projectvoorstellen voor subsidies voorwaarden aan de inhoud en kosten. De ervaring van de deelnemers aan de ketentafel leert dat marketing en communicatie in fonds- en subsidieaanvragen voor hoofdbrekens kunnen zorgen, omdat geldgevers niet eenduidig omgaan met deze begrotingsposten. Zo worden marketing- en communicatiekosten bij sommige financiers als overhead aangemerkt en is het totale bedrag aan overhead tegelijkertijd gemaximaliseerd.

Een tweede probleem bij de financiering is dat het bij veel regelingen niet duidelijk is welk aandeel marketing- en communicatiekosten acceptabel zijn voor subsidieverstrekkers. Dit resulteert regelmatig in situaties waarbij de kosten voor marketing- en communicatieactiviteiten door de aanvrager te laag worden ingeschaald en dit probleem vervolgens wordt afgewenteld op de freelancers die de opdracht uitvoeren.

2. Cao’s met een opslagpercentage voor freelance werkzaamheden

Ten tweede blijken cao’s in de culturele sector een rem te zetten op de uurtarieven van freelancers. Op basis van functie-inschalingen hanteren sommige van de veel gehanteerde cao’s een opslagpercentage voor zzp’ers. Het resultaat daarvan zijn uurtarieven die in het geheel niet marktconform zijn; eerder zetten deze cao’s een lage standaard. Het opslagpercentage houdt ook niet altijd rekening met het feit dat het tarief voor één uur inhuur in de praktijk niet gelijk staat aan één uur werk, omdat er bijkomende niet-declarabele componenten aan een opdracht zitten. Omgekeerd staat één uur in loondienst wel voor één uur werk, ongeacht of dat uur aan een communicatie- of marketingtaak wordt besteed, of aan vergaderingen, reistijd en dergelijke.

3. Onderwaardering voor marketing en communicatie

Een derde probleem dat door de deelnemers aan de ketentafel als oorzaak wordt gezien van lage uurtarieven is de onderwaardering van de inhoudelijke en financiële waarde van marketing en communicatie als vakgebied binnen de sector.

De ketentafel besloot in de aanloop naar de te ontwikkelen richtlijntarieven voor freelance marketing- en communicatiewerkzaamheden twee onderzoeken uit te voeren. Om inzicht te krijgen in de functies, inschalingen en gehanteerde uurbedragen voor marketing- en communicatieprofessionals zijn negen veel gehanteerde cao’s in de culturele sector onderzocht. Ook is er gekeken naar andere onderzoeken over de beloningspositie van zzp’ers in marketing en communicatie. De resultaten van dit onderzoek dienen als referentiekader.

Een tweede onderzoek richt zich op de omgang van fondsen en subsidieverstrekkers met marketing- en communicatiekosten in projectaanvragen.

In de komende maanden gaat de ketentafel verder aan de slag met het ontwikkelen van richtlijntarieven. Ze let daarbij ook op de ontwikkeling van de tarieven voor marketing en communicatie in de zogeheten BVNL: de gemiddelde betaling door organisaties en bedrijven in ons land. De ketentafel wil bovendien de waarde van marketing en communicatie in cultuur breder en beter over het voetlicht gaan brengen.